class IŞIK NEDİR? extends Post

Işık, elektromanyetik dalgaların belirli bir aralığını gözlerimizle algılayabildiğimiz enerji türüdür. Ancak görünen ışık sadece elektromanyetik spektrumun küçücücük bir bölümüdür. İnsan gözü **380 - 700 nm** arasındaki dalga boylarını "görünür ışık" olarak algılar. Ancak bunun dışında pek çok türde **göremediğimiz ışıklar** bulunmaktadır. ## **ELEKTROMANYETİK SPEKTRUM** Tüm ışıklar (elektromanyetik dalgalar) **dalga boyu (nm, mm, cm, m) veya frekans (Hz, kHz, MHz, GHz)** cinsinden ifade edilir. Elektromanyetik spektrum, şu şekilde sıralanabilir:

KİSA DALGA BOYU (Yüksek Enerji)   -  UZUN DALGA BOYU (Düşük Enerji)

  Gama Işınları  |  X Işınları  |  Morötesi (UV)  |  GÖRÜNÜR IŞIK  |  Kızılötesi (IR)  |  Mikrodalgalar  |  Radyo Dalgaları
  (0.01 nm)        (0.1 nm)     (10-380 nm)   (380-700 nm)  (700 nm - 1 mm)   (1 mm - 1 m)    (>1 m)

--- ## **GÖRMEDİĞİMİZ IŞIKLAR** ### **1. Morötesi (Ultraviyole - UV) Işık (10-380 nm)** - Gözle görülemez ama **güneş yanığı, floresan parlamalar, siyah ışık (UV lambalar)** gibi etkileri vardır. - UV-C (100-280 nm) dezenfeksiyon için kullanılır. - UV-A (320-400 nm) bazı malzemeleri parlatır (floresan boyalar vb.). ### **2. Kızılötesi (Infrared - IR) Işık (700 nm - 1 mm)** - Göremediğimiz ama **hissedebildiğimiz** bir ışık türüdür; **vücut ısımız, gece görüş kameraları, TV kumandaları** bu bölgede yayım yapar. - Yakın-IR: 700 nm - 1400 nm (telefon kameraları bazen algılayabilir) - Orta-IR: 1400 nm - 3 µm (endüstriyel ve bilimsel kullanım) - Uzak-IR: 3 µm - 1 mm (termal kameralar, ısı haritaları) ### **3. Mikrodalgalar (1 mm - 1 m)** - **Wi-Fi, Bluetooth, 3G, 4G, 5G, radar, mikrodalga fırınlar** bu banttadır. - 2.4 GHz Wi-Fi & Bluetooth = ~12.5 cm dalga boyu. - 5G = Daha kısa dalga boyları (mm bandında olabilir). ### **4. Radyo Dalgaları (1 m - kilometrelerce)** - **FM Radyo (87-108 MHz)** = ~3 metre dalga boyu. - **AM Radyo (535-1605 kHz)** = ~300-500 metre dalga boyu. - **Eski antenli televizyonlar** da VHF/UHF bandında radyo dalgalarını kullanır. --- ## **TÜM IŞIKLAR ELEKTROMANYETİK DALGA MIDIR?** Evet! **Radyo dalgaları, Wi-Fi, mikrodalgalar, infrared, görünür ışık, UV, X-ray ve gama ışınları** hepsi aynı şeydir: **Elektromanyetik dalgalar.** Tek fark, **dalga boyları ve enerjileridir.** Gözlerimiz 380-700 nm arasındaki ışığı algılayacak şekilde evrimleşmiştir, bu yüzden diğer dalga boyları "görünmez" gelir. Ancak sensörler, antenler veya termal kameralar sayesinde bunları algılayabiliriz. --- ## **GRAFİK: ELEKTROMANYETİK SPEKTRUM**

|--------|--------|--------|--------|--------|--------|--------|--------|
   ↑  Gama   X-ray   UV       Görünür  IR      Mikrodalga  Radyo    
   ↓ 10pm    1nm     100nm     400nm   1µm    1mm        1m       1km

   [Yüksek Enerji] ------------------------> [Düşük Enerji]
   [Kısa Dalga] --------------------------> [Uzun Dalga]

--- ## **SONUÇ** Gözlerimiz elektromanyetik spektrumun **sadece ufak bir kısmını görebilir**. Ancak Wi-Fi, radyo, infrared, ultraviyole, X-ray gibi dalgalar da **bir tür ışıktır**. Teknoloji sayesinde bunları "görünür" hale getirebiliriz: Termal kameralar, Wi-Fi haritalama sistemleri, radarlar ve radyo alıcılar bu görünmez ışıkları bizim için dönüştürür. **Bir gerçek: Evren ışıkla doludur, biz sadece çok küçük bir kısmını görebiliyoruz!**